Czyrna
Treść
Jest to mała dziś wioska, odległa 6 km na północ od Mochnacki Wyżnej. Leży w dolinie potoku Czyrnianka, będącego dopływem Białej, a wysokości 540-560 m n. p. m. Dawniej miejscowość dzieliła się na Niżną i Wyżną. Nad leżącą w dolinie wsią od zachodu wznosi się Harniaków Wierch (644 m) i Wierch (638 m), a od wschodu Banicka Góra (694 m). W północnej części piętrzy się Wierch (638 m).
Czyrna została późno założona w kluczu biskupów krakowskich, bo dopiero w 1643 roku. Lokowano ją na karczunku (surowym korzeniu). Rządziła się, podobnie jak inne, prawem wołoskim. Wieś zamieszkiwała ludność łemkowska i po kilka rodzin polskich i żydowskich. Większość miejscowej ludności łemkowskiej wyjechała do ZSRR w 1945 roku. Sporo też Łemków wysiedlono w 1947 roku na Ziemie Zachodnie. Już w XVII wieku była tu cerkiew filialna, która spłonęła w XIX stuleciu. W jej miejscu postawiono w 1892 roku nową istniejącą do dziś.
Czyrna znajduje się na szlaku cerkwi łemkowskich.
Do ciekawych zabytków zaliczyć należy również znajdująca się nad Czyrnianką, kapliczkę kamienną zbudowaną w XIX w. Wewnątrz elementy dawnego ikonostasu z XVIII w. oraz obrazki ludowe. Malowniczo prezentują się również dwie XVIII - wieczne kapliczki, jedna z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz druga z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego w pięknej drewnianej barokowej ramie.
W wiosce zachowało się także około 10-ciu Krzyży z XIX/XX w. oraz stare łemkowskie zabudowania mieszkalno- gospodarskie.
31 stycznia 2008 r. nastąpiło uroczyste otwarcie Domu Polsko Słowackiego w Czyrnej
www.dompolskoslowacki.eu
Rada Sołecka Wsi Czyrna